biel można zapisać
dobrem albo złem
oto śnieg przykrył
grzechy nasze
zabłysła gwiazda na znak
że czas przełamać opłatek
(J Szostakowski)
W Polsce wigilia weszła na stałe do tradycji dopiero w XVIII wieku. Współczesna wieczerza wigilijna jest bardzo obfita i urozmaicona. Najczęściej jada się barszcz grzybowy lub barszcz czerwony z buraków z maleńkimi pierożkami z grzybowym farszem, zupę grzybową, potrawę
postną z kapusty najczęściej kapustę z grochem, ale podaje się też kapustę z grzybami, kluski z makiem na słodko, kompot z suszonych owoców. Jadłospis wigilijny podlegał ciągłym zmianom. Znikały z niego np. potrawy mniej smaczne (takie jak np. brej, czy siemieniuch). Zmieniał się, gdy złagodzone zostały posty. Niektóre potrawy, charakterystyczne dla określonych regionów, pojawiały się i na innych terenach, przenoszone tam przez osoby zmieniające miejsce zamieszkania. Przykładem może być kutia - potrawa wigilijna ze wschodnich regionów, obecnie znana i jadana w całej prawie Polsce. Na wigilijnym stole królują jednak zazwyczaj potrawy z ryb. Przyrządza się je na wiele sposobów. Tradycyjnym przysmakiem jest karp lub szczupak w szarym sosie z dodatkiem warzyw, migdałów, rodzynek, korzeni, wina czy piwa. Na świątecznym stole nie może zabraknąć ciast i deserów, przede wszystkim ze strucli makowej, miodowych pierników i deseru z przyrządzanego na słodko maku z miodem i bakaliami zwanego aguompieniem, podawanego z kruchymi paluszkami, które niegdyś nazywano łamańcami lub kruchalcami. Do najdawniejszych jadanych w Polsce potraw wigilijnych należy kutia z maku i pszenicy utartych z miodem. Jej obecność na wigilijnych stołach jest reliktem dawnych obrzędów ku czci zmarłych, które przed wiekami, w czasie zimowego przesilenia odprawiali nasi przodkowie W zależności od regionu, tradycji rodzinnych, zestaw wigilijnych potraw jest różny, ale na wigilijnym stole powinny znaleźć się wszystkie płody ziemi. Potraw powinno być dwanaście. Każdej należy spróbować, co zapewni szczęście przez cały rok. Do najbardziej typowych należą: barszcz z uszkami (wymiennie w niektórych regionach Polski z białym żurem lub zupą grzybową), ryby przyrządzane na różne sposoby, (z najbardziej tradycyjnym karpiem), kapusta z grochem, pierogi z kapustą, paszteciki z grzybami, kotleciki z ryżu z sosem grzybowym, kluski z makiem, cukrem i miodem, kompot z suszonych owoców, zupa migdałowa czy z tradycji wschodniej kulebiak i kutia.
A oto ciekawa statystyka dań spożywanych w % polskich domów postną z kapusty najczęściej kapustę z grochem, ale podaje się też kapustę z grzybami, kluski z makiem na słodko, kompot z suszonych owoców. Jadłospis wigilijny podlegał ciągłym zmianom. Znikały z niego np. potrawy mniej smaczne (takie jak np. brej, czy siemieniuch). Zmieniał się, gdy złagodzone zostały posty. Niektóre potrawy, charakterystyczne dla określonych regionów, pojawiały się i na innych terenach, przenoszone tam przez osoby zmieniające miejsce zamieszkania. Przykładem może być kutia - potrawa wigilijna ze wschodnich regionów, obecnie znana i jadana w całej prawie Polsce. Na wigilijnym stole królują jednak zazwyczaj potrawy z ryb. Przyrządza się je na wiele sposobów. Tradycyjnym przysmakiem jest karp lub szczupak w szarym sosie z dodatkiem warzyw, migdałów, rodzynek, korzeni, wina czy piwa. Na świątecznym stole nie może zabraknąć ciast i deserów, przede wszystkim ze strucli makowej, miodowych pierników i deseru z przyrządzanego na słodko maku z miodem i bakaliami zwanego aguompieniem, podawanego z kruchymi paluszkami, które niegdyś nazywano łamańcami lub kruchalcami. Do najdawniejszych jadanych w Polsce potraw wigilijnych należy kutia z maku i pszenicy utartych z miodem. Jej obecność na wigilijnych stołach jest reliktem dawnych obrzędów ku czci zmarłych, które przed wiekami, w czasie zimowego przesilenia odprawiali nasi przodkowie W zależności od regionu, tradycji rodzinnych, zestaw wigilijnych potraw jest różny, ale na wigilijnym stole powinny znaleźć się wszystkie płody ziemi. Potraw powinno być dwanaście. Każdej należy spróbować, co zapewni szczęście przez cały rok. Do najbardziej typowych należą: barszcz z uszkami (wymiennie w niektórych regionach Polski z białym żurem lub zupą grzybową), ryby przyrządzane na różne sposoby, (z najbardziej tradycyjnym karpiem), kapusta z grochem, pierogi z kapustą, paszteciki z grzybami, kotleciki z ryżu z sosem grzybowym, kluski z makiem, cukrem i miodem, kompot z suszonych owoców, zupa migdałowa czy z tradycji wschodniej kulebiak i kutia.74% - karp
66%- śledź
58% - kapusta z grzybami
63% - barszcz
50% - grzyby (uszka, pierogi)
39% - zupa grzybowa
22% - makowce
16% - kutia
05% - kluski z makiem
W niektórych regionach Polski nadal żywy jest zwyczaj obdzielania zwierząt resztkami jedzenia z kolacji wigilijnej i kolorowymi opłatkami (czerwonymi, żółtymi albo zielonymi). Bardzo często zapiekano w nich święcone zioła, aby chroniły bydło przed chorobami.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz